تاراج فابریکۀ سمنت هرات؛
سارقان تجهیزات میلیون دالری این فابریکه را به غارت برده اند
فابریکۀ سمنت هرات که در ولسوالی زنده جان ولایت هرات موقعیت دارد، از پروژه‌های بزرگ زیربنایی در غرب کشور است که متاسفانه حالا در وضعیت نه چندان خوبی قرار دارد.
در چند سال اخیر قطعات زیادی از این پروژه به غارت برده شده و حالا نیز به دلیل کمبود تشکیلات محافظتی و عدم توجه به امکانات و تجهیزات باقی ماندۀ آن، متباقی وسایر و تجهیزات آن نیز در آستانه غارت کامل قرار دارد.
شماری از فعالان مدنی هرات به سرخط می‌گویند، آغاز فعالیت این پروژه، توسعه بزرگ اقتصادی را در این ولایت ایجاد می‌کند، در حالی که به آن کم توجهی صورت گرفته و برنامۀ برای بستن قرارداد با کمپنی‌های داخلی و خارجی برای به پا ایستادن این فابریکه به سطح حکومت محلی و مرکزی وجود ندارد.
محمد یمین احمدی از هرات می‌گوید، در سال‌های اخیر شمار زیادی از این امکانات از سوی افراد وگروه‌ها به غارت رفته و مقداری هم، در اثرحوادث طبیعی فرسوده شده و در بدترین حالت است. برای فعلاً این پروژه کاملاً از کار افتیده و تنها چند محافظ برای نگهداری از وسایل آن توظیف هستند و بس.»
دریافت‌های سرخط نشان می‌دهد که همین چند ماه پیش دزدان مسلح برای غارت امکانات این پروژه حمله کردند و یک محافظ را به قتل رسانیدند.
حکومت محلی به غارت رفتن وسایل و تجهیزات این پروژه از سوی غارتگران را تائید کرده و می‌گوید، در سال‌های اخیر سارقان با سوء استفاده از فرصت برخی قطعات و ماشین آلات این پروژه را تاراج کرده اند.
جیلانی فرهاد به سرخط می‌گوید: «کارهای ساختمانی فابریکۀ سمنت هرات حدود چهل سال پیش ۹۸ درصد تکمیل شده بود و زمانی که در آستانۀ بهره‌برداری از آن قرار داشتیم، متاسفانه جنگ آغاز شد. علاوه بر این، در سال‌های اخیر بعضی از قطعات، آهن آلات و ماشین آلات آن نیز به غارت برده شد. حکومت محلی هرات برای حفظ و نگهداشت از متباقی تجهیزات و قطعات در این پروژه گام‌های برداشته است. از جمله از وزارت معادن و پترولیم خواستیم تا تشکیل برای حفاظت و نگهداشت از متباقی امکانات و تاسیسات توظیف کند. نیروهای امنیتی نیز جهت حصول این هدف به ساحه توظیف شده اند. والی هرات از وزارت معادن و پترولیم نیز خواسته تا جهت احیای این فابریکه آن را به سکتور خصوصی به قرارداد بسپارد. در این راستا کارهای نیز صورت گرفته و ما امیدوار هستیم تا با پیشرفت کارهای مقدماتی این فابریکه دوباره فعالیتش را از سر گیرد.»
این فابریکه در حالی در رکود کامل بسر می‌برد که افغانستان با آنکه ظرفیت تولید سمنت را نیز دارد، اما بیشترین واردات را از پاکستان و در چند سال اخیر از ایران داشته است. ارزش این واردات به میلیاردها دالر امریکایی می‌رسد.
احیای این فابریکه می‌تواند تاثیر بسزایی بر کاهش نرخ بیکاری و همچنان توسعۀ اقتصادی کشور دارد. براساس آمار و ارقام، این فابریکه می‌تواند ظرفیت تولید ۵۰۰ هزار تُن سمنت در سال را داشته باشد و قسمتی از نیاز به سمنت در داخل کشور را مرفوع نماید.
کار ساخت پروژۀ سمنت هرات در دوران حکومت سردار محمد داود خان به ارزش ۵۰ میلیون دالر از سوی چک‌سلواکیای وقت آغاز شد و با آنکه بیشتر از نود درصد کارهای ساختمانی آن انجام شده بود، به علت آغاز جنگ‌ها و نابسامانی‌ها با رکود مواجه شد و اکنون نیز کاملاً از کار افتیده است.
